1. Tiền pháp định vs Tiền điện tử
2. Tiền điện tử và những thuật ngữ cơ bản
3. Các thuật ngữ dùng trong giao dịch tiền điện tử
4. Kết luận
1. Tiền pháp định vs Tiền điện tử
Nhắc đến tiền tệ, định nghĩa cơ bản nhất của nó là "phương tiện trao đổi hàng hoá". Theo đó, có rất nhiều hình thái của tiền tệ như tiền hàng hoá (vàng, vỏ sò, ...) từ thời xa xưa hay tiền giấy, tiền kim loại như ngày nay. Tuy nhiên, từ một tài sản có giá trị hữu hình (tiền hàng hoá), chúng ta đã biến tiền tệ sang loại tài sản có giá trị tượng trưng, có tính chất tương đối và được một cơ quan pháp quyền (Ngân hàng Trung Ương, Bộ Tài Chính, v. v...) định giá. Ngày nay, chúng ta gọi nó là tiền pháp định.
Tiền pháp định và tiền điện tử - Nguồn: Remitano
Đến khoảng cuối thế kỷ 20, những ý tưởng tạo ra một hệ thống thanh toán mà không phải phụ thuộc vào bất kỳ bên thứ ba nào như nhà nước, ngân hàng, v.v... được hình thành. Điển hình là sự ra đời của các hệ thống như Flooz, Beenze hay DigiCash. Thế nhưng, ý tưởng này không thành công và dần "trôi" vào dĩ vãng.
Phải đến năm 2008 khi Satoshi Nakamoto tạo ra đồng tiền điện tử Bitcoin. Đây là hệ thống tiền điện tử ngang hàng, nơi mà không cần có bất cứ sự can thiệp hay kiểm sát nào của bên thứ ba. Kể từ đó, khái niệm tiền điện tử chính thức ra đời!
Xem thêm: Pi Network là gì? Pi Network có phải là một dự án lừa đảo (scam) hay không?
Tiền điện tử - Nguồn: Remitano
2. Tiền điện tử và những thuật ngữ cơ bản
Fiat currency: Tiền pháp định - loại tiền tệ chỉ có giá trị tượng trưng do Nhà nước định giá và phát hành. Mỗi quốc gia sẽ có một đồng tiền pháp định khác nhau, giá trị và mức độ phổ biến của tiền pháp định thường tượng trưng cho sức mạnh kinh tế của quốc gia đó.
Ví dụ: Các đồng tiền pháp định như EUR, bảng Anh, ... (có giá trị cao) hay USD (mức độ phổ biến cao) đều là những đồng tiền của các quốc gia có nền kinh tế mạnh.
Cryptocurrency (Digital currency): Tiền mã hoá, tiền điện tử, hay tiền ảo - loại tiền tệ do một hệ thống mạng lưới máy tính phát hành. Tiền điện tử hoạt động độc lập mà không chịu sự quản lý của bất kỳ bên thứ ba nào.
Bitcoin (BTC): Tên một loại tiền mã hoá. Hiện nay, Bitcoin là đồng coin mạnh nhất, đại diện cho tiền mã hoá. Sự ra đời của Bitcoin cũng đồng thời khai sinh ra khái niệm "tiền mã hoá" ngày nay.
Bitcoin - Nguồn: Remitano
Satoshi: Đơn vị tiền tệ nhỏ nhất của Bitcoin - 1 BTC = 10^8 Satoshis. Ngoài ra, các đơn vị chính thức khác của Bitcoin như:
1 mBTC (millibitcoin) = 1/1.000 BTC = 100.000 Satoshis
1 μBTC (microbitcoin) = 1/1.000.000 BTC = 100 Satoshis
White paper: Sách trắng (hay bạch thư) - tài liệu của các doanh nghiệp nhằm truyền tải thông điệp đến mọi người. Trong tiền mã hoá, whitepaper là bản mô tả chi tiết dự án sẽ được thực hiện, để nhà đầu tư có cái nhìn tổng quan về dự án.
Ví dụ: White paper của Bitcoin
Crypto: Đây là tiền tố xuất phát từ tiếng Hy Lạp "kryptos" nghĩa là bí mật. Đó cũng là ý nghĩa sâu xa của từ cryptocurrency (tiền mã hoá) hay cryptography (mật mã học) mà chúng ta vẫn hay gặp. Ngoài ra, tiền mã hoá cũng xuất phát từ chữ encrypt - mã hóa hay viết thành mật mã; và từ trái nghĩa là decrypt (giải mã).
Crypto - Nguồn: Remitano
Mining: Đào, khai thác. Đây là một đặc tính khá thú vị của một số loại tiền điện tử như Bitcoin, cho phép người tham gia trong mạng lưới giải quyết những "bài toán" hệ thống để nhận tiền điện tử. Những người thực hiện công việc này được gọi là miner (thợ đào), họ có thể dùng các công cụ như máy đào để thực hiện công việc này.
Xem thêm: Crypto Mining: Hướng dẫn đào Bitcoin từ A tới Z [Update 2020]
Token: Những đồng coin được phát hành dựa trên một nền tảng coin trước đó. Hiện tại, khái niệm coin và token thường bị đánh đồng với nhau. Tuy nhiên, giữa chúng cũng tồn tại một số điểm khác biệt:
So sánh giữa coin và token - Nguồn: Remitano
Altcoin: Những đồng tiền điện tử khác với Bitcoin. Xuất phát từ thuật ngữ Alternative Bitcoin (Bitcoin thay thế), Altcoin là những phiên bản cải tiến của Bitcoin nhằm cải thiện và giải quyết những nhược điểm mà giao thức Bitcoin đang gặp phải.
Altcoin - Nguồn: Remitano
Stablecoin: Đồng coin được gắn vào một tài sản cố định nào đó nhằm ổn định thị trường tiền mã hoá. Stable Coin phải được hỗ trợ bởi các tài sản mà nó "neo" vào như vàng (Digix Gold Tokens - DGX), một loại tiền pháp định nào đó (Tether - USDT), hoặc các loại tiền mã hoá khác (MarketDAO - DAI)
Các đồng Stable Coin phổ biến hiện nay như Tether (USDT), TrueUSD (TUSD), Paxos (PAX) và USD Coin (USDC), Dai (DAI), Maker (MKR).
Xem thêm: Tìm hiểu về Stablecoins: Các đồng tiền ổn định phi tập trung
Trên đây là những khái niệm cơ bản liên quan đến tiền điện tử mà bất cứ nhà đầu tư mới nào cũng cần biết. Tuy nhiên, để có cái nhìn thấu đáo hơn, bạn cần có thêm kiến thức liên quan đến blockchain - công nghệ nền tảng của tiền điện tử.
3. Các thuật ngữ phổ biến trong giao dịch tiền điện tử
Transaction: Giao dịch - hoạt động ngược chiều nhau (ví dụ: mua và bán) cho cùng một đối tượng giao dịch, ở đây là các đồng coin (như Bitcoin chẳng hạn). Đây là thuật ngữ không chỉ dành riêng cho tiền mã hoá, mà còn được dùng trong các lĩnh vực khác.
Transaction block: Khối giao dịch. Trong lĩnh vực tiền mã hoá, các giao dịch của người dùng trong mạng lưới sẽ được ghi lại và mã hoá thành một khối (block), hay chính xác hơn là khối giao dịch (transaction block), và thêm vào chuỗi khối (blockchain).
Xem thêm: [Crypto A-Z] Blockchain là gì?: Những khái niệm cơ bản và ứng dụng thực tiễn
Transaction fee: Phí giao dịch. Khi thực hiện giao dịch tại sàn, nhà đầu tư sẽ bị yêu cầu trả một khoản phí tính trên % giá trị của giao dịch, đó là phí giao dịch (transaction fee). Thông thường, ngoài khoản phí này, nhà đầu tư sẽ phải chịu thêm các khoản phí từ dịch vụ của bên thứ ba như ngân hàng, các dịch vụ thanh toán, v.v...
Xem thêm: Phí giao dịch trên sàn Remitano
Exchange: Sàn giao dịch - nơi tập trung người bán, người mua và những sản phẩm giao dịch. Tại các sàn giao dịch tiền ảo, người dùng sẽ đặt lệnh (mua/ bán) hay tạo quảng cáo cho các đồng coin (BTC, ETH, ...).
Xem thêm: Hướng dẫn tạo quảng cáo mua/bán trên Remitano
Payment Service Provider (PSP): Nhà cung cấp dịch vụ thanh toán. Trong thị trường tiền mã hoá, các PSP này hoạt động như những "đại lý" tiền mã hoá, có thể là BTC, ETH, ... để cung cấp dịch vụ cho các nhà đầu tư chọn hình thức thanh toán trực tiếp, như Simplex.
Bull/ bullish & Bear/ bearish: Xu hướng lên và xuống của thị trường. Đây là cách đặt tên những xu hướng thị trường theo cách tấn công của các con vật:
Bull (con bò) thường tấn công (húc) lên phía trên và Bear (con gấu) thường tấn công (cào) xuống phía dưới. Như vậy, khi thị trường có chiều hướng đi lên tích cực, chúng ta gọi đó là thị trường bò (bull/ bullish) và thị trường gấu (bear/ bearish) trong trường hợp ngược lại.
Bullish và Bearish - Nguồn: Remitano
Dump & Pump là gì: Đẩy giá - thuật ngữ chỉ những tác động của thị trường lên giá. Theo đó, pump là đẩy giá lên, mà mọi người vẫn hay gọi là "bơm giá". Và ngược lại, dump có nghĩa là đẩy giá xuống, thường là bán tháo coin để rút tiền về. Thông tường, khi nhận thấy dấu hiệu hoặc chiều hướng xấu, các trader thường tìm cách bán tháo tài sản để bảo vệ tiền của mình.
Xem thêm: Nhận biết Bơm & Rút giá coin trong giới Crypto (Pump & Dump)
Volatility: Độ biến động của thị trường. Đây là chỉ số đo lường mức độ biến động giá của một tài sản tài chính được giao dịch như chứng khoán, tiền mã hoá, vàng, v.v... Chỉ số volatility càng cao, giá trị của tài sản càng dễ bị thay đổi (tăng/ giảm) đột ngột trong khoảng thời gian ngắn.
Circulating supply: lượng tiền lưu thông hay tổng số coin lưu hành trên thị trường. Đây là chỉ số quan trọng để tính vốn hoá thị trường (market cap) của một đồng coin. Các nhà đầu tư thường xem chỉ số này trên website www.coinmarketcap.com.
Market cap: Vốn hóa thị trường - tổng giá trị thị trường của một loại coin. Market cap được tính bằng giá khớp lệnh gần nhất của một đồng coin (có thể là BTC, ETH, ...) nhân với tổng số coin lưu hành trên thị trường (circulating supply). Như vậy, giá trị vốn hoá thị trường sẽ bị thay đổi dựa theo nhu cầu của thị trường tại các thời điểm khác nhau.
Volume: Khối lượng giao dịch của một tài sản trong một khoảng thời gian nhất định (giờ, ngày, tháng, ...). Thông thường, volume trong thị trường tiền mã hoá được tính là khối lượng giao dịch của tài sản đó trong vòng 24h. Volume phản ánh sức mạnh của đồng coin (được biểu hiện trên giá), tính thanh khoản, và cả chất lượng của xu hướng thị trường.
Coinmarketcap - Nguồn: Remitano
Stop Limit hay Stop Limit Order: Lệnh dừng giới hạn - kết hợp giữa lệnh dừng (stop order) và lệnh giới hạn (limit order). Như vậy, khi đặt lệnh này, lệnh buy (mua) hoặc sell (bán) của bạn sẽ được thực hiện ngay khi giá đạt đến giới hạn (limit). Điểm giới hạn còn được gọi là giá dừng (stop price). Đây là lệnh giúp nhà đầu tư có thể quản lý vốn một cách hiệu quả và đo lường được mức độ lãi/lỗ của danh mục đầu tư. Tuy nhiên, trong những thị trường biến động mạnh, Stop Limit sẽ đánh mất các cơ hội kiếm lời tốt hơn.
Stop Loss: Cắt lỗ hay dừng lỗ. Cũng tương tự như Stop Limit, Stop Loss cũng là lệnh để hạn chế thua lỗ. Tuy nhiên, Stop Loss chỉ dùng để bán khi giao dịch đạt đến stop price. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể dùng lệnh Take Profit (chốt lời) - bán khi giao dịch có lời để giảm rủi ro.
Margin: Giao dịch ký quỹ - thuật ngữ chỉ việc dùng đòn bẩy tài chính trong đầu tư. Hiện nay, hình thức này vẫn chưa phổ biến trong thị trường tiền mã hoá, chỉ một số ít sàn giao dịch có chức năng này. Tuy nhiên, giao dịch ký quỹ là hình thức đầu tư rất rủi ro, nhà đầu tư nên xem xét kỹ lưỡng trước khi thực hiện giao dịch.
Fear of Missing out (FOMO): hội chứng sợ bỏ lỡ, sợ mất cơ hội. Đây là tâm lý rất phổ biến của nhà đầu tư, có mặt trong hầu hết các hình thức giao dịch từ chứng khoán, Forex, đến tiền mã hoá, v.v...
Fear of Missing out(FOMO) - Nguồn: Remitano
Fear - Uncertainty - Doubt (FUD): Sợ hãi - Không chắc chắn - Nghi ngờ. Đây là thuật ngữ để chỉ tâm lý lo sợ, không chắc chắn với quyết định đầu tư của mình. FUD là một tâm lý tiêu cực, có thể dẫn đến những quyết định sai lầm, hay bỏ qua những cơ hội đầu tư đáng giá. Để hạn chế điều này, nhà đầu tư cần phải tìm hiểu thật kỹ và quyết đoán với quyết định của bản thân mình.
To the moon hay Coin to the moon: Trạng thái tăng vọt về giá trị của một đồng coin nào đó. Thông thường, người ta thường dùng thuật ngữ này để chỉ sự tăng vọt sau một đợt giảm sâu.
Coin to the moon - Nguồn: Remitano
HODL: Là một từ lóng xuất phát từ "Hold" (nắm giữ). HODL xuất hiện lần đầu trên một diễn đàn Bitcoin do một người say khởi xướng với tựa đề "I AM HODLING" để nói về việc anh ta đang nắm giữ Bitcoin dù thị trường đang xuống dốc. Và tất nhiên, anh ta cũng mang hy vọng Bitcoin sẽ tăng trong một ngày không xa. Đến nay, mọi người dùng từ HODL để chỉ trạng thái nắm giữ một đồng coin nào
Airdrop
Airdrop là một hình thức tặng token cho người dùng. Airdrop thường được thấy là: Hold & Stake token chủ, Retroactive, làm nhiệm vụ theo yêu cầu của sàn,…
Airdrop thường được ứng dụng vào các dự án ICO, chiến lược quảng cáo, nhằm để thu hút người dùng tham gia nhiều hơn vào dự án.
Bottom Fishing - Bắt đáy
Bắt đáy (Bottom Fishing) là hành động đợi giá thấp và bắt đầu mua của nhà đầu tư. Và hy vọng loại coin đó sẽ tăng giá trở lại và kiếm được một khoản lợi nhuận lớn.
Breakout - Giá phá vỡ
Breakout là thường dùng trong phân tích kỹ thuật để mô tả khi giá vượt ra khỏi mức hỗ trợ hoặc kháng cự.
Các công cụ kỹ thuật được sử dụng để xác định các đột phá về giá có thể là đường xu hướng, đường trung bình trượt, mô hình giá (chẳng hạn như mô hình đầu và vai, mô hình nến,...) và các số kỹ thuật khác.
CEX - Sàn giao dịch tập trung
CEX (Centralized Exchange) là sàn giao dịch tập trung thuộc sở hữu của bên thứ ba (công ty hoặc tổ chức) quản lý và mọi tài sản điện tử bạn gửi vào tài khoản của mình trên sàn giao dịch đều do công ty hoặc tổ chức đó quản lý và kiểm soát. Ví dụ: Binance, Huobi, Okex,...
Cross-chain - Chuỗi chéo
Cross-chain là giải pháp hữu ích giúp chuyển tài sản từ chuỗi (chain) này sang chuỗi (chain) khác nhằm tối ưu hóa khả năng kết hợp giữa các chuỗi, thường dành cho các dự án tồn tại trên nhiều blockchain.
Ví dụ như: các dự án Sushiswap trên Polygon, Ethereum,...
Dapp - Ứng dụng phi tập trung
Dapps (Decentralized Applications) là các ứng dụng phi tập trung được xây dựng trên các nền tảng và giao thức blockchain hiện có. Dapp sẽ có mục tiêu là giải quyết một vấn đề trong một lĩnh vực cụ thể và các token sẽ được dùng trong Dapp riêng với từng nền tảng.
Vì đa phần các Dapp được phát hành trực tiếp trên nền tảng blockchain, nên tính chất ứng dụng sẽ phụ thuộc rất nhiều vào nền tảng mà nó được xây dựng. Các tính chất như: TPS, khả năng mở rộng, tính ổn định, tốc độ giao dịch,...
DeFi (Decentralized Finance) là tài chính phi tập trung, dễ hiểu hơn là các dự án được phát hành trên nền tảng blockchain. Bạn sẽ có quyền dùng bất kỳ ứng dụng hay dự án nào mà không có sự can thiệp từ bên thứ 3, bạn sẽ có quyền quyết định quyền đầu tư tài sản của mình.
Đu đỉnh - khác biệt so với ATH là gì?
Đây là thuật ngữ của các trader Việt Nam, nhằm chỉ bạn mua coin ngay ở giá cao nhất của sàn (ATH), sau đó bạn không kịp bán ra và dẫn đến lỗ nặng.
DEX - Sàn giao dịch phi tập trung
DEX (Decentralized Exchange) là sàn giao dịch phi tập trung, Bạn giao dịch với DEX sẽ không cần thông qua bất kỳ trung gian hay tổ chức thứ 3 nào, ví dụ như Uniswap, PancakeSwap, Sushiswap,… Đối lập với sàn DEX là sàn CEX.
Fibonacci là một trong các chỉ báo phân tích kỹ thuật, có nguồn từ lý thuyết toán học của Leonardo Fibonacci. Thông thường, trader sẽ dùng fibonacci để vẽ đường hỗ trợ kháng cự để tìm ra điểm vào lệnh như vị trí chốt lời, cắt lỗ.
Người dùng thực hiện giao dịch nào trên Blockchain đều cần tốn một khoản phí, đây gọi là gas fee. Phí này sẽ dựa vào Gwei, Gwei càng lớn thì phí gas càng tốn nhiều, nhưng giao dịch sẽ nhanh hơn. Mỗi Blockchain khác nhau sẽ có Gas Fee khác nhau.
Halving
Halving là một sự kiện kinh điển xảy ra 4 năm/lần với Bitcoin, tại sự kiện này nó sẽ giảm đi một nửa phần thưởng khối, nó được gọi là Bitcoin Halving.
Là một tính năng mô phỏng quá trình khai khác thứ quý hiếm, làm tăng nên giá trị đồng coin. Các Altcoin khác cũng có hiện tượng Halving này ví dụ như Litecoin.
Xem thêm:
Halving Altcoin có thực sự hấp dẫn đối với các nhà đầu tư?
DCA Là Gì? Cách Áp Dụng Trung Bình Giá Trong Crypto Hiệu Quả 2022
ICO - Phát hành Coin lần đầu
ICO (Initial Coin Offering) được gọi là lần phát hành coin đầu tiên, đây là hình thức gọi vốn trong thị trường Crypto.
Liquidity là tính thanh khoản trên sàn DEX hoặc sàn CEX. Nếu tính thanh khoản cao, cho thấy đồng coin đó có nhu cầu bán thị trường cao.
Một ví dụ đồng có thanh khoản cao như ETH, nếu bạn bán 10.000 USD giá cũng sẽ không dao động nhiều. Ngược lại nếu dùng 10.000 USD mua các token mới ra mắt, sẽ đẩy giá của token đó lên cao nhất (ATH) vì không có ai bán.
4. Kết luận
Bài viết này đã tổng hợp lại tất cả những thuật ngữ crypto thường xuyên được sử dụng nhất. Việc hiểu các thuật ngữ này sẽ giúp các nhà đầu tư tiền điện tử dễ dàng hơn trong quá trình giao dịch và nghiên cứu thị trường.
Đừng quên theo dõi bài viết tiếp theo để nắm được những thuật ngữ về công nghệ Blockchain đang làm mưa làm gió và ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong thế giới tiền điện tử và Crypto.
Hi vọng những thông tin/kiến thức về hữu ích trên sẽ giúp bạn tìm ra chiến lược đầu tư thông minh cho chính mình. Bạn đã có giao dịch nào hôm nay chưa? Hãy truy cập 2 kênh giao dịch P2P và đầu tư Invest ngay để mua bán tiền điện tử (crypto) và sinh lời nhé!
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào trong quá trình giao dịch, hãy tham khảo thêm thông tin hỗ trợ khách hàng hoặc liên hệ ngay với chúng tôi thông qua chatbox bên dưới. Đội ngũ hỗ trợ Remitano sẵn sàng trả lời bạn 24/7.